• The lady of the Mayan ‘Cenote’: Healing simplicity

    THAT SUNNY DAY OF LAST AUGUST WE WERE FINALLY GOING TO FULFIL A DREAM THAT HAD KEPT US GOING DURING THE TIME I RECEIVED CHEMO: VISITING THE CENOTES OF YUCATÁN. WE HAD PLANNED A ROUTE THROUGH SEVERAL LARGE, OPEN, AND BEAUTIFUL CENOTES OF CHICXULUB’S ‘RING OF CENOTES’, EACH ONE MORE IMPRESSIVE THAN THE LAST. HOWEVER, THE DAY LED US DOWN A DIFFERENT PATH TO BEGIN OUR JOURNEY. AFTER PASSING THROUGH SEVERAL MAYAN VILLAGES AND VENTURING ALONG DUSTY TRACKS, WE ACCIDENTALLY STUMBLED UPON A DIFFERENT CENOTE, HIDDEN UNDERGROUND, SMALL AND SIMPLE.

    There, I met “La Doña del Cenote” and her husband. The humble guardians of that place, which you could tell they regarded as sacred. Both were tiny and seemed a bit fragile, their skin weathered by the sun, with the characteristic features of the Mayan people. They greeted us with warm smiles, as if we were friends in everyday life. Everything, from the cenote to their presence, seemed modest. I admit, I was a bit disenchanted at that moment. I had no idea that this woman was about to give me an unforgettable experience.

    In the heart of the cenote

    Before allowing us to enter, La Doña asked us to shower, to safeguard and respect the purity of the cenote’s waters. Then, with an unexpected agility for her age, she led us through a small opening into the heart of the cenote. What happened next was even more unexpected for me.

    La Doña looked at me directly, with a confidence that felt like she knew me. As if she knew everything about me, as if she even had known I would arrive on that very day. She spoke to me in a voice reminiscent of a healer, and said:

    Child, enter the water, let it embrace you. This is Mother Earth. Here, you are in her womb, as if you’ve returned to your mother’s belly. Stay here in peace. God brought you to this place, guided your path. This is where you are supposed to be now, stay as long as you need.”

    As those words echoed within me, she left me alone, immersed in the peace of the cenote. It was then that I felt something break inside me—but not in a bad way. It was as if a barrier had dissolved, and suddenly, the tears began to flow. Tears that I hadn’t expected, but that released a trapped energy. Like a waterfall breaking through a dam. My sobs mingled with the tranquility of the water. And so I felt invaded by a deep sense of peace. It was as if the cenote, and La Doña through it, had facilitated a healing I didn’t even know I needed.

    At the heart of the cenote

    Healing simplicity, natural energy, vital force

    When I emerged, she and her husband were quietly relaxing in their hammock, observing the surrounding nature. They had set up a small table and chairs for us to enjoy our lunch. They smiled at us humbly, as if nothing extraordinary had just happened.

    Yet, for me, La Doña had been much more than a simple guardian of the cenote. She had given me a profoundly healing experience. It may sound incredible, I know that. But I don’t care for an explanation; I’m not here to dissect everything with the scalpel of logic. All I know is that she handles life’s vital energy with a masterful simplicity. Connected to nature, she was able to connect my own energy to the vital force of that hidden place. Her simple, unpretentious wisdom reminded me that life force can be found in the most modest corners and in the humblest of people. That tiny old woman proved that the simplest in life can sometimes be the most extraordinary.

    Have you ever experienced something you can’t explain?
    Share your thoughts in the comments.


    Do you not recognize this Life Force in your own story, or do you feel like you have lost yours?

    Tell me. I am a message away.


    Life Force Stories | Part 4

    Credits: Pictures from my own files | Illustration ‘La Doña del Cenote’ generated with AI, based on my own pictures.

  • Jorge el vendedor de sombra: La búsqueda de lo verdadero

    EL SOL DE LA TARDE CAÍA A PLOMO EN LA PLAYA DE SISAL. NOSOTROS LLEGAMOS DISPUESTOS A PASAR EL CALOR ENTRE EL AGUA DEL MAR Y UNA SOMBRA DONDE REFUGIARNOS HASTA LA PUESTA DE SOL. POR SUERTE VIMOS UNAS PALAPAS CON HAMACAS EN LA PLAYA, BIEN LINDAS. ACORDAMOS UN PRECIO CON UNA ENCARGADA Y NOS INSTALAMOS, DISPUESTOS A DISFRUTAR DE SISAL. FUE AHÍ CUANDO CONOCÍ A JORGE, QUIEN RESULTO SER EL VERDADERO ‘VENDEDOR DE SOMBRAS’. Y NO SE VEIA CONTENTO. 

    Nuestra interacción no comenzó fácil. Desde donde estaba sentada, ví acercarse a un hombre de melena entrecana, un poco curtido por el sol y de ojos negros, quizá ya pisando los cincuenta. Era Jorge, el dueño de las palapitas. Se acercó con una mirada algo desconfiada. Cuando lo ví llegar así, pensé: ‘Ya ‘chafeó’ nuestra idea de ‘disfrutar de la playa y la brisa marina en una hamaca sombreada. Olvídate’. Había un malentendido sobre el precio de la sombra y la hamaca que queríamos alquilar. Su compañera no le había dicho que ya habíamos acordado un precio con ella, más barato, y el creyó que no queríamos pagar lo que correspondía. Jorge se veía listo para un enfrentamiento.

    Pero en medio de esa tensión, algo cambió. Como si nos hubiéramos puesto de acuerdo, Jorge y yo nos miramos a los ojos, nos escuchamos de verdad. Y esto hizo que la tensión inicial se desvaneciera. Después de hablar con su compañera, Jorge se dio cuenta del malentendido. Volvió hacia mí con una sonrisa sincera y una disculpa honesta. “Quédense tranquilos por favor, disfruten del día”.

    La historia de Jorge

    Ahí es cuando Jorge me contó algo que resonó profundamente conmigo. En su mirada, ya más tranquila, vi autenticidad. Me explicó que pasó gran parte de su juventud impulsado por la necesidad, persiguiendo el dinero. Recuerda un período en los Estados Unidos trabajando en restaurantes de renombre, en el cual ganaba bien… y lo mataba la soledad. “Trabajaba mucho, ganaba bastante y bebía más.” “Pasé años corriendo tras trabajos que me dejaban vacío. Hasta que decidí cambiar mi vida”. Ahora, aquí en Sisal, alquila palapas y hamacas, y hace otros trabajos pequeños. No es el hombre más rico, pero va encontrando poco a poco lo que él llama ‘su paz’.

    “Ahora intento moverme por lo que realmente importa,” me dijo, con una calma que contrastaba con el choque del principio. “Después de tanto correr, me di cuenta que lo que estaba buscando no era el dinero. Era vivir de verdad. No siempre me resulta fácil, porque claro que vivir limitado de dinero es frustrante en ocasiones. O a veces me gana el ego, el aferramiento a lo material… Y me doy cuenta que es el temor de perder algo que ni siquiera tengo. Y que lo que me importa es vivir de verdad. Y ahí es donde vuelvo a ser consciente de que eso ya lo hago”.

    La fuerza vital de Jorge: el poder de la autenticidad

    Su mirada, aunque aún mostraba rastros de inquietud al hablar de sus temores, era cálida y honesta. Jorge, con su humildad y su integridad, me recordó que a veces es en lo más sencillo donde encontramos lo más importante. Gracias a su sinceridad, tuvo el poder de convertir lo que pudo haber sido un conflicto, en una plática memorable para mí.

    Ese día en la playa, vi el ejemplo de un hombre sencillo, impulsado por la fuerza vital de querer vivir con autenticidad.


    ¿Alguna vez haz perseguido un sueño que no era tuyo? ¿Te has preguntado si tienes lo que para tí es valioso de verdad?
    Comparte tus pensamientos en los comentarios.


    Si no reconoces la Fuerza Vital en tu propia vida, o sientes que la perdiste de vista en el camino:

    Dime. Estoy a un mensaje de distancia.


    Life Force Stories | Part 3

    Credits: Pictures from my own files | Illustration ‘Jorge in Sisal’ generated with AI, based on my own pictures.

  • Ambar Adela: The power of the heart

    IT’S A WARM DAY IN AUGUST. LUNA AND I ARE WALKING THROUGH THE MAZE OF THE SANTO DOMINGO ARTISAN MARKET. A BIT DIZZY FROM THE HEAT AND THE COLORS (AND ME FROM ANEMIA), WE STOP TO LOOK AT SOME QUARTZ BRACELETS AT ONE OF THE COLOR-PACKED STALLS. THE BRACELET I WANT TO BUY FOR LUNA IS A BIT TOO BIG. “IF SHE LIKES IT, I CAN ADJUST IT TO HER SIZE,” SAYS A SOFT VOICE. FIVE SECONDS LATER, I’M STANDING IN FRONT OF A BEAUTIFUL WOMAN WITH INDIGENOUS FEATURES, HER FACE PERFECTLY MADE UP AND A BIG SMILE WITH DIMPLES. HER NAME IS ADELA, THE OWNER OF THE STALL, WITH HER OWN JEWELRY BRAND, “ÁMBAR ADELA.” HER VOICE IS OFTEN INTERRUPTED BY A CONTAGIOUS LAUGH. FOR EXAMPLE, WHEN SHE SEES MY SURPRISE AS SHE EXPLAINS THAT SHE ALSO DESIGNS THE EMBROIDERED CLOTHING SHE SELLS. AT THAT MOMENT, I TAKE A CLOSER LOOK AT THE MERCHANDISE AROUND ME: EMBROIDERED CLOTHING, SILVER JEWELRY, AND SEMI-PRECIOUS STONES, ALONG WITH AMBER PIECES. “I CAN’T BELIEVE IT! HOW DO YOU FIND THE TIME?” I ASK, AMAZED. – SHE LAUGHS AGAIN. – “WHY WOULDN’T YOU BELIEVE ME? WHEN YOU DO THINGS WITH LOVE, IT DOESN’T MATTER HOW SMALL THEY ARE. THEY ALWAYS TURN OUT WELL. STEP BY STEP.” AND THAT’S HOW WE BEGIN A CONVERSATION THAT FILLS ME WITH ADMIRATION.

    Adela’s story

    Adela comes from the Tzotzil community in a nearby village. Her mother taught her to embroider when she was a child. She married very young and had three daughters, who are now young adults. When she tells me her age (she’s only six years younger than me, though she looks at least ten years younger), I almost fall over.

    “What?! Forty-seven years old?! I don’t believe it,” I exclaim.

    Her laughter jingles again.
    “You don’t believe anything I say!” But when your spirit is well, and you do things with love, your body reflects that.”

    She tells me that she divorced her daughters’ father long ago. It must have been a difficult time, but I see no trace of bitterness or resentment on her face. Instead, there’s a serene joy.

    “Look at me. I live better this way. Things have gone well for me,” she says, the dimples in her smile reappearing. “I got divorced because I couldn’t rely on him anyway. Once I became independent, I had to decide how to move forward and support my daughters and myself.”

    “When your spirit is well, and you do things with love, your body reflects that”

    Adela Gómez

    From embroidery to beads

    That’s when I remembered my mother’s embroidery. I started by embroidering blouses to sell at the market, with things I love: flowers, fruits, and birds. My style of embroidery sold well. So, I began to embroider other garments, not just traditional ones, but also jeans, jackets, blazers—everything. One thing worth the mention: I only made things I enjoyed creating.

    I’ve always liked accessories, so when I could save a bit of money, I bought some beads and stones and started making small bracelets, earrings, little things. Those sold well, too. Over the years, my stall grew, and I was able to get a small shop here in Santo Domingo. My daughters also grew up; they had their own responsibilities by then. But between them, they helped me formalize my designs into a brand, “Ámbar Adela.” They created the labels for several lines, and well… here we are,” she finishes with a smile.

    Life Force

    I listen in admiration, especially because I know firsthand how hard it is to build a jewelry brand—it’s no easy task. I tell her that years ago, I had my own brand, “Luna de Plata,” and that I gave it up when it was almost fully formed.

    “Why?” she asks.

    With some embarrassment, I admit,
    Lack of experience, but mostly fear. Fear of failing.”

    Seeing Adela standing there so calm and full of confidence, surrounded by her creations, I rush to tell her that only now, years later, I understand that I can do whatever I set my mind to. That only now do I feel the confidence to face my fears head-on. I tell her I’m surviving cancer and that I’m filled with plans that feel very real to me: this trip through Mexico, my therapy practice, my communication work to support other cancer patients, and the psychology studies I will begin this year.

    She says, “Everything will work out for you, I know it. The things done with love, with motivation, step by step, always turn out well. Because that’s how God works.”

    And the way she says it, I feel a deep certainty in every word. My body vibrates with serene clarity, and in that moment, I understand that she is driven by the Life Force.


    Adela and her unbreakable spirit

    Adela shows that Life Force is not just about carrying on when everything is against you. It’s about finding joy in the small things, feeling love in everything you do. It’s knowing that no matter what happens, you always have the strength within you to start again.

    Her story is not just one of courage but a tribute to the strength of the heart. And so, she continues, with a smile and unstoppable energy, her hands never ceasing to create, her heart always open to her family and her customers. She is living proof of the power of the heart, of love for family, and of the unbreakable spirit of a woman determined to love life no matter what.


    How many times have you had to start again? Which are the little things that bring you joy?
    Share your thoughts in the comments.


    Do you not recognize this Life Force in your own story, or do you feel like you have lost yours?

    Let me know, I am a message away


    Life Force Stories | Part 2

    Credits: Pictures from Adela Gómez Facebook page | Picture ‘Santo Domingo Market’ generated with AI, based on my own original photo’s.

  • Is cancer making me antisocial?!

    A FEW DAYS BEFORE MY OPERATION, I CALL SOME FRIENDS WHO WANT TO SEE ME BEFORE THE PROCEDURE. PERFECT, I WANTED TO HAVE A FEW DRINKS WITH MY HUSBAND ON FRIDAY AFTERNOON ANYWAY, SO THEY CAN JOIN US. BUT THE TIME DOESN’T SUIT MY FRIEND AMALIA, SO SHE WILL COME ANOTHER TIME. I FEEL A BIT ANNOYED… BUT ALSO RELIEVED. AND I RECOGNISE THAT THIS HAPPENS TO ME MORE OFTEN IN MY SOCIAL CONTACTS SINCE I GOT CANCER. WHY? AM I BECOMING UNAPPROACHABLE? | ARTICLE ORIGINALLY WRITTEN FOR THE DUTCH PLATFORM “SHIT OR SHINE”

    Unapproachable, or not?

    It’s three o’clock on a Wednesday afternoon. I just got a call from the hospital to inform me that my operation is scheduled for next Monday morning. Finally! I have been waiting for this. I’m not nervous, but I do want to reserve an afternoon to spend with my husband before the rollercoaster begins. A Friday afternoon with snacks and wine. My friends Sarah and Amalia want to join, so they said. But Amalia has an appointment with her personal trainer that she can’t re-schedule or skip. She asks if she can come later in the evening. For me, that would be a bit late, and I tell her so. Then she wants to come over the weekend, but I want to reserve those days for my family. I feel a hint of irritation. So, feeling somewhat apologetic and somewhat irritated, I tell her: “Don’t feel obligated, there will be another time.” In part, I also feel relieved. I notice that I feel more and more distanced from her. Why is that?

    Since I got cancer, I more frequently recognise these feelings in my social interactions. Not only with friends but also with casual acquaintances. For example, someone sent me a message a week after my first chemotherapy, inviting me to go for a walk. This is someone from town who normally just waves at me when we bump into each other. I didn’t even know this person had my phone number; let alone how they got it. In this case too, I felt uncomfortable and somewhat apologetic, but honestly, I had no desire to go at all.

    In moments like these, I think: “Is cancer making me unapproachable?” Why?

    But it’s not always like this. Take this example: I went to the hospital for a CT scan, a few weeks after my mastectomy. The radiologist says to me: “Take off your bra.” I smile and look at her, and I say: “I’m not wearing a bra.” We look into each other’s eyes, and I continue: “I don’t have breasts.” I see the shock in her eyes as she realises, but we hold each other’s gaze and… burst out laughing. Then she asks me a few questions: she wants to know how I’m doing and how I find the whole process. The CT scan proceeds, and the interaction lasts no more than 10 minutes from start to finish, but I leave with a huge smile.

    So, what’s going on? Why do I let some people get closer and not others?

    There is always a good intention behind it

    Let’s start with these principles: people act with good intentions. And I know it’s difficult for those around me to know what’s right. They are walking on eggshells.

    So, if I know this, why do I still find ‘noise’ in some of my interactions? Have I always been like this? … There was a time of parties, reunions until the early hours, dancing until our feet hurt. That’s true. What is also true is that I have always preferred deep bonds, even if that means fewer friendships. At the same time, I’ve always enjoyed striking up a conversation with a stranger on the street, that’s also true. But not with everyone.

    Dancing till the feet hurt

    Connections in ‘high contrast’

    This is because I have always had the need to truly connect with the people around me. That’s how I engage, and I kind of expect the same coming from my contacts. Since I got cancer, it seems like I see everything through a high-contrast filter. Specifically: I have become more sensitive to the absence of connection. At the same time, I need this true connection even more. Authenticity has become more important to me.

    This applies to my friendships as well as to contact with acquaintances, and also with people on the street. The most important thing is that it feels authentic, sincere. Not all friends want to drop or change their things to accommodate my schedule. And really that’s fine, as long as the contact is sincere and not pretentious. Personally, I prefer a greeting with a broad smile from someone who sees me passing by on the street, rather than forcibly trying to ‘do something big and noble’, which our relationship was never based on. It doesn’t fit, it feels forced and uncomfortable. Despite the undoubtedly good intention. It seems less authentic to me.

    What to do? Some tips

    So, for me, less is more. I have become a tad more selective. Is this the perfect solution? No, there is a clear downside: this could lead me to isolation, of course. Even so, it is a conscious choice. I feel this is best for me. Does this apply to all people with cancer? Of course not, everyone has their own way and their own needs regarding their social contacts. And what works for me may not work for someone else. However, there are some tips I’d like to give:

    For the environment, those walking on eggshells

    1. Ask the person (find a suitable time and manner) what they need and what’s comfortable. Do it sincerely; they can feel that and is more likely to get you an equally sincere response and less awkwardness.
    2. Listen. Really listen, respect wishes and boundaries. It’s not about satisfying your own need to ‘do good’, but about what the person needs, can, and wants to receive from you.
    3. Be consistent. If you want to stay close to the person, stay close. If, on the contrary, your priorities honestly don’t allow you to maintain contact, that’s also fine, but don’t expect or force closeness.
    4. Offer practical help, such as cooking or doing some groceries. Here too applies, what is appropriate and sincere. For example, if the person is a mum of another child at school, offer to pick up the children after school.

    For those going through something similar to my experience

    1. Keep in mind that people act with good intentions. They do so with goodwill, and it’s very difficult for them to estimate what’s right for you.
    2. Be honest, especially with yourself. Answer sincerely and be clear about your needs, wishes, and boundaries.
    3. Be mild. With yourself and with others, perfection doesn’t exist.

    Ultimately, it’s about supporting each other in ways that really help. And that can be achieved by truly connecting with each other. Acknowledging the space availabe, without forcing things. A small and sincere gesture can be the seed of a great friendship.

  • Auxilio, me estoy volviendo antisocial!

    ARTICULO ESCRITO ORIGINALMENTE PARA LA PLATAFORMA HOLANDESA S&S | UNOS DÍAS ANTES DE MI OPERACIÓN, LLAMO A UNAS AMIGAS, QUIEREN VERME ANTES DE LA INTERVENCIÓN. PERFECTO, DE TODAS MANERAS QUERÍA TOMAR UNAS COPAS CON MI ESPOSO EL VIERNES POR LA TARDE, ASÍ QUE PUEDEN UNIRSE. PERO LA HORA NO LE QUEDA A MI AMIGA AMALIA, POR ESO VENDRÁ EN OTRA OCASIÓN. ME SIENTO ALGO FASTIDIADA… PERO TAMBIÉN ALIVIADA. Y RECONOZCO QUE ESTO ME PASA CADA VEZ MÁS A MENUDO EN MIS CONTACTOS SOCIALES DESDE QUE TENGO CÁNCER. ¿POR QUÉ? ¿ME ESTARÉ VOLVIENDO HURAÑA?

    Huraña, ¿o no?

    Son las tres de la tarde del miércoles. Me acaban de llamar del hospital para avisarme que mi operación queda programada para el siguiente lunes por la mañana. ¡Por fin! Ya la estaba esperando. No tengo nervios, lo que sí quiero es reservar una tarde para pasarla con mi esposo, antes de que empiece toda la hilera de tratamientos. Un viernes por la tarde con botanitas y vinito. Mis amigas Sarah y Amalia dicen que también quieren venir. Solo que Amalia tiene una cita con su personal trainer que no puede cambiar. Pregunta si puede llegar más tarde, por la noche. Para mí eso ya sería algo tarde, y se lo digo. Entonces quiere venir el fin de semana, pero esos días quiero reservarlos para mi familia. Siento un asomo de irritación. Así que algo apenada y algo irritada le digo: “No te sientas obligada, ya habrá otra ocasión”. En parte me siento también aliviada, noto que cada vez siento me siento más distanciada de ella. ¿Por qué será?

    Desde que tengo cáncer, reconozco más frecuentemente estos sentimientos en mis interacciones sociales. No solo con amistades, también con contactos casuales. Por ejemplo, una conocida me envió un mensaje una semana después de mi primera quimioterapia, para ir a caminar. Se trata de alguien del pueblo que normalmente solo me saluda con la mano cuando me ve pasar. Ni siquiera sabía que tenía mi número de teléfono, menos como lo consiguió. También en este caso me sentí incómoda y algo apenada, pero la verdad es que para nada me dieron ganas.

    En momentos como estos pienso: “El cáncer me está volviendo huraña”. ¿Por qué?

    Pero no siempre es así. Tomemos este ejemplo: fui al hospital para una tomografía, esto pasó unas semanas después de mi mastectomía. La radióloga me dice: “Quítate el bra”. Sonrío y la miro, y le digo: “No tengo bra”. Nos miramos a los ojos y continúo: “No tengo senos”. Veo el susto en sus ojos al darse cuenta, pero nos sostenemos la mirada y… nos echamos a reír. Luego me hace unas preguntas: quiere saber cómo estoy y qué me parece todo este proceso. La tomografía procede y el contacto no duró más de 10 minutos de principio a fin, pero salí con una sonrisa enorme.

    Entonces, ¿qué pasa? ¿Por qué dejo que alguien se acerque y a otra persona no?

    Siempre hay una buena intención

    Partamos de estos principios: la gente actúa con buenas intenciones. Y sé que es difícil estimar qué es lo correcto para la gente a mi alrededor. Andan caminando de puntillas.

    Entonces, si sé esto, ¿por qué me resulta difícil tenerlo en cuenta? ¿Así he sido siempre? … Hubo un tiempo de fiestas, reuniones hasta la madrugada, de bailar hasta que duelan los pies. Eso es verdad. Lo que también es cierto es que siempre he preferido tener vínculos profundos, aunque eso signifique menos amistades. Al mismo tiempo, siempre me ha gustado entablar una conversación con un extraño en la calle, eso también es cierto. Pero no con cualquiera.

    Bailando hasta que duelan los pies

    Autenticidad en ‘alto contraste‘

    Esto se debe a que siempre he tenido la necesidad de conectarme con mi entorno. Así soy y espero lo mismo de mis contactos. Desde que tengo cáncer, parece que veo todo a través de un filtro de alto contraste. Concretamente: me he vuelto más sensible a la ausencia de conexión. Al mismo tiempo, necesito aún más esta conexión. La autenticidad se ha vuelto más importante para mí.

    Eso aplica tanto a mis amistades como al contacto con conocidos, pero también con la gente en la calle. Lo más importante es que se sienta auténtico, sincero. No todos los amigos quieren dejar o cambiar sus cosas para acomodarse a mi agenda. Y está bien, siempre y cuando el contacto sea sincero. Personalmente, prefiero un saludo con una amplia sonrisa de alguien que me ve pasar en la calle, en lugar de intentar ‘hacer algo grande y noble’, pero forzado. No queda, se siente incómodo. A pesar de la indudable buena intención. Me parece menos auténtico.

    ¿Qué hacer? Algunos consejos

    Entonces, para mí aplica: menos es más. Me he vuelto aún más selectiva. ¿Es esta la solución perfecta? No, hay un inconveniente: esto me puede llevar al aislamiento, claro. Aún así, es una elección consciente. Siento que esto es lo mejor para mí. ¿Es esto aplicable a todas las personas con cáncer? No, cada quien tiene su propia manera y sus propias necesidades en cuanto a sus contactos sociales. Y lo que funciona para mí, puede que no funcione para otro. Aunque sí hay algunos consejos:

    Para el entorno, los que caminan de puntillas

    1. Pregúntale a la persona (de manera apropiada y en el momento adecuado) qué necesita y como se siente más cómoda. Hazlo sinceramente, eso se siente y es más seguro que te contesten de igual manera y haya menos incomodidad.
    2. Escucha. Escucha de verdad, respeta los deseos y límites. No se trata de satisfacer tu propia necesidad de ‘hacer el bien’, sino de lo que la persona necesite, pueda y quiera recibir de ti.
    3. Sé congruente, si quieres estar cercano a la persona, mantente cercano. Si, por el contrario, honestamente tus prioridades no te permiten mantener el contacto, también está bien, pero no esperes ni fuerces la cercanía.
    4. Ofrece ayuda práctica, como cocinar o hacer las compras. Aquí también vale, lo que sea apropiado y sincero. Por ejemplo, si la persona es una mamá de otro niño de la escuela, ofrécele ir a recoger a los niños a la salida.

    Para los que pasan por algo similar a lo mío

    1. Ten en cuenta que las personas actúan con buena intención. Lo hacen con buena voluntad y es muy difícil para ellos estimar qué es lo correcto para tí.
    2. Sé sincero, sobre todo contigo mismo. Responde sinceramente y sé claro en tus necesidades, deseos y límites.
    3. Sé indulgente. Contigo mismo y con los demás, la perfección no existe.

    Al final se trata de apoyarnos mutuamente de maneras que realmente ayuden. Y eso se puede lograr manteniéndonos en conexión unos con otros. Reconociendo el espacio que hay, sin forzar las cosas. Un gesto pequeño y sincero puede ser la semilla de una gran amistad.

  • Appearance

    YOU ARE IN THE PRIME OF LIFE AS A WOMAN, MOTHER, PERSON. BUT THEN YOU’RE CONFRONTED WITH YOUR OWN DEATH SENTENCE. ALL MATERIAL THINGS BECOME OF SECONDARY IMPORTANCE, OR COMPLETELY IRRELEVANT. AND IF YOU GET THE CHANCE FOR (LONGER) LIFE WITH QUALITY, YOU GRAB THAT CHANCE WITH BOTH HANDS. YOU ENTER A NEW PHASE. YOU COME OUT CHANGED, BOTH INSIDE AND OUT. SO NOW, IS APPEARANCE STILL IMPORTANT? HOW IMPORTANT? YOU NOTICE THAT THERE ARE TWO ANSWERS, SOMETIMES CONTRADICTORY, YET EXISTING SIDE BY SIDE. THIS IS HOW MY APPEARANCE HAS CHANGED DUE TO CANCER, AND WHAT IT DOES TO ME.

    LEES HIER DE NL VERSIE

    Magic mirror on the wall…

    Six rounds of chemo, a major abdominal surgery (debulking and HIPEC), targeted therapy to deactivate the remaining dormant cancer cells, both breasts amputated. I am still here.

    I stand in front of the mirror; I look at myself with eyes wide open. And this is what I see, hear, think…

    My hand looks like a glove! No ring fitsWow! I can still thread a needle and draw in detail at 48
    Gee, what stupid curls, I can’t do anything with them 🤯Curls are fun with a headband! New summer hairstyle 🌞
    My hair grows so slooooowly.Nice to have plenty of hair back.
    Pfff, what wrinkles, it’s happening so fast with menopauseI love my tanned skin, looking summery all year round
    Crooked chemo toenails 😟I put on a pair of nice heels, and off I go! I can dance again 💃
    I’ve got hobbit feet!!!Lovely long walks through the countryside.
    Flat chest and short hair, I look like a man!A flat chest actually suits me, I have a sleeker silhouette in my fitted tops.
    Dents and scars instead of breastsA new beginning, I’m curious how my new breasts will turn out
    Gosh, no breasts is really flatNice to wear a strapless top, it fits!!
    My front looks like a battlefield!Well, it’s cancer-free.
    A scar from my chest to my lower abdomen, and it’s crooked too…A perfect place for a Tree of Life tattoo, as a symbol
    Big scars and disfigurementLooks tough… I’m a badass! 😎
    Pff, I look like an old womanWhat a badass woman
    Goodness, how will I ever feel sexy again???Hmmm, who knows how it’ll be with new breasts and cool tattoos… 👯‍♀️

    See? Two thoughts at the same time, two answers at the same time. A bit hysterical perhaps, and all true. No side is heavier, both are very real to me.

    Is appearance important or a superficial matter?

    So, let me put it this way: If you were to give me a contract now guaranteeing that the cancer is gone and stays away; but on the condition that I remain bald, flat, and deeply scarred for the rest of my life, I’d sign immediately. Without a doubt. So yes, how important is appearance?

    Well, not more important than my life, and yet more important than I initially thought. Cancer, living with cancer, living after cancer is a metamorphosis. Appearance is part of my identity, of my self-perception. That has changed and will continue to change.

    I watch with curiosity. Sometimes I feel a tear streaming down my face, and sometimes I am surprised by something cute that I discover. I think it’s part of the process of acceptance and rebuilding. At least, it is for me.

    I remain curious, but above all filled with marveling for my body, its strength, its capacity to transform. As if the universe resides within it.

    Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is Erfelijkheid-bewustwording.jpeg
  • Uiterlijk

    JE STAAT VOLOP IN HET LEVEN ALS VROUW, MOEDER, PERSOON. ALS JE DAN GECONFRONTEERD WORDT MET JE EIGEN DOODVONNIS, ZIJN ALLE MATERIËLE ZAKEN VAN EEN ONDERGESCHIKTE RANGORDE, OF HELEMAAL NIET RELEVANT. EN ALS JE DAN PERSPECTIEF KRIJGT OP (LANGER) LEVEN MET BEHOUD VAN KWALITEIT, GRIJP JE DIE KANS MET BEIDE HANDEN AAN. JE GAAT EEN NIEUWE FASE IN. JE KOMT ER VERANDERD UIT, INNERLIJK EN UITERLIJK. EN IS NU UITERLIJK NOG STEEDS BELANGRIJK? HOE BELANGRIJK? JE MERKT DAT ER TELKENS TWEE ANTWOORDEN ZIJN, DIE NAAST ELKAAR BESTAAN. DIT IS HOE MIJN UITERLIJK VERANDERD IS, EN WAT HET MET ME DOET.

    Spiegeltje, spiegeltje aan de wand…

    Zes chemo’s, een grote buikoperatie (debulking en HIPEC), doelgerichte therapie om de resterende slapende kankercellen te deactiveren, beide borsten geamputeerd. Ik ben er nog.
    Ik sta voor de spiegel, ik kijk mijzelf met wijde ogen aan. En dit is wat ik zie, hoor, denk…

    Mijn hand lijkt wel een handschoen! Geen ring pastWow! Een garen rijgen én zeer gedetailleerd tekenen lukt me nog op mijn 48e
    Jee wat een stomme krullen, ik kan er niks mee 🤯Krulletjes zijn leuk met een haarbandje! Nieuwe zomer kapsel 🌞
    Wat groeit mijn haar langzaaaaaaaaaaaamLekker veel haar teruggekregen
    Pfff wat een rimpels, het gaat nu zó hard met die menopauze Ik hou van mijn getinte huid, lekker zomers het hele jaar door 
    Kromme chemo-teennagels 😟Ik trek een paar mooie hakjes aan, en toe maar! Ik kan weer dansen 💃
    Hobbitvoeten heb ik gekregen!!!Lekker lang wandelen door de klompen paden 
    Platte borst en korte kop, ik lijk wel een vent!Platte borst staat mijn eigenlijk goed, ik heb een rankere silhouet in mijn strakke topjes 
    Kuilen en littekens in plaats van borsten Een nieuw begin, ik ben benieuwd hoe mijn nieuwe borsten worden 
    Goh geen borsten is echt platLekker een strapless topje aan, het past!!
    Mijn voorkant lijkt wel een slagveld!Tja de boel is kankervrij
    Een jaap van mijn hart tot mijn onderbuik, nog scheef ook…Mooie plek om een Levensboom te laten tatoeëren, als symbool 
    Grote littekens en verminkingStaat wel stoer… I’m a badass! 😎
    Pff ik lijk wel een oudwijfWat een stoer wijf
    Je…tje hoe moet ik me ooit weer sexy voelen???Hmmm, wie weet hoe het wordt met nieuwe borsten en stoere tattoos… 👯‍♀️

    Zie? Twee gedachten tegelijk, twee antwoorden tegelijk. Beetje hysterisch wellicht, en allemaal waar. Geen kant is zwaarder, beide zijn waar, heel reëel voor mij.

    Is uiterlijk belangrijk of een oppervlakkige zaak?

    Neem nou deze gedachte: Als je me nu een contract zou geven met daarin de garantie dat de kanker weg is en wegblijft; maar als voorwaarde ben ik wel kaal, plat en vertekend voor de rest van mijn leven, dan teken ik meteen. Zonder twijfel. Dus ja, hoe belangrijk is uiterlijk?

    Tja, niet belangrijker dan mijn leven, en toch belangrijker dan ik had gedacht in eerste instantie. Kanker, leven met kanker, leven na kanker is een metamorfose. Uiterlijk is deel van mijn identiteit, van mijn zelfbeeld. Dat is veranderd en het gaat nog meer veranderen. 

    Ik blijf nieuwsgierig kijken. Af en toe veeg ik een traan, en soms word ik verrast door iets leuks. Ik denk dat het bij het proces hoort van acceptatie en wederopbouw. Althans, voor mij is het zo.

    Ik blijf in ieder geval nieuwsgierig kijken, maar bovenal vervuld met bewondering voor mijn lichaam, haar kracht, haar capaciteit om te transformeren. Alsof het universum daarin schuilt.

  • Erfelijke aanleg voor kanker: wil je het weten of niet?

    WAT ALS IN JE GENETISCH SCHATKIST OPEENS EEN “STUK KOOL” ZIT TUSSEN AL DIE EDELSTENEN: EEN SLECHTE GEN, ZEG MAAR. EN WAT ALS DIE GEN BEPAALT EEN AANLEG VOOR EEN ERGE AANDOENING ZOALS KANKER…DAT WIL JE OP TIJD WETEN! TOCH??? VOOR MIJ EEN “NO BRAINER”… TOT IK ZAG DAT HET NIET VOOR IEDEREEN ZO VANZELFSPREKEND IS.

    Slechte gen

    Bij mij is de BRCA2-mutatie vastgesteld, wat betekent dat ik een aangeboren aanleg heb voor onder andere eierstok-, borst- en alvleesklierkanker. Dit is ook een deel van mijn rijke erfgoed, te midden van vele mooie en goede aspecten. Het behoort tot mijn moederlijn.

    In mijn familie werd hier altijd over gesproken – “Het zit in de familie, want deze en die hadden het ook.” Het was een vaag besef dat algemeen werd aanvaard. Dus ja, het werd mij ook min of meer “met de paplepel” ingegoten. Maar dat was onbewust.

    Onbewust bleef het sluimeren en stak af en toe de kop op. Bijvoorbeeld na de geboorte van mijn kinderen; ik was 36 en dacht – “oh ja, ik moet me laten testen, zo’n DNA-test“- Maar toen vergat ik het weer. De laatste keer was twee jaar geleden, toen ik voor een controle mammografie ging. De mammografie was goed en daarmee was het weer uit het bewustzijn verdwenen.

    Vorig jaar kreeg ik dus dat mokerslag: ik had eierstokkanker. En toen zei ik snel tegen de arts: “Ik vermoed dat het in de familie zit bij mij”. Een DNA-onderzoek werd uitgevoerd en ja hoor: ik ben draagster van de BRCA2 gen mutatie. Die het risico op verschillende gynaecologische kankersoorten aanzienlijk verhoogt.

    Ik kon mezelf wel voor de kop slaan.

    Want met die bevestiging had ik het een paar jaar geleden nog wel kunnen voorkomen. Dit had voorkomen kunnen worden!

    Meten is weten

    Maar goed, ik heb nog twee zussen. Het zit in onze moederlijn, maar tegelijkertijd zijn wij moeders. Dit betekent niet dat we het allemaal hebben, maar er is een kans van 50% dat we het geërfd hebben van onze moeder. Voor mij was het vanzelfsprekend dat je zoiets wilt weten, want dan kun je actie ondernemen.

    Mijn zusjes en ik met mama tijdens vakantie in Guanajuato, Mexico

    Ik heb het direct aan mijn zussen en aan al mijn familieleden verteld. Mijn familie reageerde laconiek, zo van “oh ja, dat dachten we al“. En zover ik weet heeft niemand zich daarna laten testen, althans nog niet.

    Een van mijn zussen heeft zich wél laten testen en gelukkig: zij is geen draagster!! – grote opluchting 😮‍💨

    Mijn andere zus wil het niet weten…
    …tot mijn stomme verbazing.

    Zelfs nu, terwijl ik deze regels schrijf, moet ik even stoppen om opnieuw te beseffen: mijn zus wil zich niet laten testen. Ze wil het niet weten. Ze wil niets doen.

    De reacties van mijn familieleden waren voor mij erg onverwacht. Ik moest ze verwerken.

    Weten of niet – een persoonlijke keuze

    Ik zocht naar argumenten en ondersteuning om op zijn minst mijn zus te overtuigen om de test te doen. Ik ging naar een expert (een klinisch geneticus). Maar dat gesprek hielp me op een andere manier. Het maakte me bewust van waarom mensen het niet altijd willen weten:

    Ten eerste de psychologische impact. Het kan voelen alsof het “zwaard van Damocles” boven je hoofd hangt als je het wel weet. Het kan ook invloed hebben op je kijk op ouderschap (door schuldgevoel bijv.) en het vertrouwen dat je in je lichaam hebt.

    Als je op jonge leeftijd weet dat je deze aanleg hebt, kan dat ook impact hebben op sociale aspecten. Bijvoorbeeld je kinderwens, maar ook praktische zaken zoals het verkrijgen van een hypotheek of je positie op de arbeidsmarkt, het verkrijgen van verzekeringen. Jonge mensen die weten dat ze drager kunnen zijn van een erfelijk gen mutatie, willen vaak uit angst geen erfelijkheidsonderzoek laten doen. Begrijpelijke angst, maar gelukkig onterecht in veel gevallen. Stichting Erfelijke Kanker Nederland zet alles op een rij op haar website.

    Maar het belangrijkste is: het is een zeer persoonlijke keuze en elke keuze is respectabel. Dus ook die van mijn zus. Hoe moeilijk het ook voor mij is om te accepteren.

    Voordat je überhaupt een keuze kunt maken, moet je je bewust zijn van de mogelijkheid van het bestaan van zo’n erfelijke gen mutatie.

    Bewustwording

    Bewustwording is echter belangrijk. Voordat je überhaupt een keuze kunt maken, moet je je bewust zijn van de mogelijkheid van het bestaan van zo’n erfelijke gen mutatie. Er zijn signalen die erop kunnen wijzen dat er zo’n genetische mutatie in jouw familie is. Bijvoorbeeld als er veel vrouwen of mannen in je familie zijn die borstkanker hebben gekregen vóór de leeftijd van 40 jaar. Maar er zijn er nog meer. Op deze pagina zie je alle signalen op een rij.

    Ik draag ook mijn steentje bij. Ik zet me in om het onderwerp meer onder de aandacht te brengen, bijvoorbeeld via deze blog. Binnenkort doe ik mee aan een bewustwordingcampagne voor Stichting Olijf, ter gelegenheid van de Wereld Eierstokkankerdag; en ook aan diverse activiteiten via Stichting CancerConnect.

    Mijn eigen keuzes

    Ik ben blij dat ik het nu weet. Die wetenschap heeft mij al een paar cruciale voordelen gebracht. De eerste is in de behandeling van mijn eierstokkanker: ik krijg nu een doelgerichte therapie waar BRCA2-mutatie gevoelig voor is, die mijn overlevingskans van 35% naar bijna 70% verhoogt. De BRCA2-mutatie maakt me ook 80% ‘gevoeliger’ voor borstkanker, daarom heb ik gekozen voor het preventief verwijderen van mijn borsten. Persoonlijk zijn deze voor mij de beste keuzes, die ik anders niet had kunnen maken.

    Wat het beste is voor jou, dat weet jij alleen. Alle keuzes zijn goed, zolang ze weloverwogen zijn.

  • La definición del cuerpo

    MASTECTOMIA: PARA MI UNA FACIL DECISION, AUNQUE DE COMPLEJOS EFECTOS. ES QUE AFECTA EL CUERPO, LA MENTE Y EL ALMA. EN ESTAS SEMANAS, MIENTRAS ME RECUPERO, ESCRIBO LO QUE VOY VIVIENDO, ASI COMO VA SALIENDO. HOY QUIERO HABLAR DE LA TRANSFORMACION DEL CUERPO, PERO DE UNA MANERA DISTINTA, CASI METAFÓRICA. Y TAN INTIMA QUE LAS PALABRAS FLUYEN EN MI LENGUA MATERNA.

    read this post in english

    Origen – la explosión interior

    El cambio comenzó en el interior, con una explosión de mis células inquietas, aceleradas por quién sabe que cruel estrés – y la predisposición heredada -. Se desató un crecimiento caótico en mis entrañas. Veloz. Células en pánico.

    Hablé con ellas para calmarlas. Llegaron los pensamientos de amigos desde todas las esquinas del mundo. Llegaron los medicamentos y las terapias. Los bisturíes precisos. El cáncer se retiró. Los pronósticos contemplan su posible regreso a largo o a corto plazo. Yo lo afrento. Espero que no vuelva. Que mi cuerpo se mantenga alerta, sí, pero fuerte y limpio, siguiendo su ritmo natural, libre de sobresaltos.

    Evolución – la transformación exterior

    Mi cuerpo ha evolucionado: primero desde adentro – fuera mi útero y ovarios – quedando como testigo la línea del tajo desde mi corazón hasta mi vientre. Ahora, las montañas de mis senos se han allanado, dejando trazos del bisturí y un vacío a cada lado de mi pecho. Aún frescos.

    hay que tener agallas para ser testigo de mi propia transformación
    con los ojos bien abiertos.

    La definición del cuerpo

    Mis formas han cambiado. Mi cuerpo es impreciso, aún no se define por completo. Y, lo confieso, hay que tener agallas para ser testigo de mi propia transformación con los ojos bien abiertos. Y cariño por este cuerpo; para seguir encontrando lo bonito y lo bueno, lo fuerte.

    Para que encuentre sus nuevas formas: con los pies bien plantados en la vida. El corazón ligero. Y la cabeza llena del universo.

    Este es el tercer capítulo en una serie sobre el impacto de mi mastectomía, de cuerpo a espíritu. Cada semana publico uno nuevo, en este mes de recuperación postoperatoria.

    Puedes leer el segundo aquí (ENGLISH)

  • The metamorphosis of the body

    MASTECTOMY: TODAY, I WANT TO TALK ABOUT THE TRANSFORMATION OF THE BODY, BUT IN A DIFFERENT, ALMOST METAPHORICAL WAY. THE WORDS ORIGINALLY FLOWED IN MY NATIVE LANGUAGE, PERHAPS BECAUSE IT IS SO INTIMATE. I MADE THIS VERSION IN ENGLISH TO SHARE WITH MORE PEOPLE THAT MIGHT BE GOING THROUGH A SIMILAR EXPERIENCE.

    Lee la version original en español

    Origin – the internal explosion

    The change began within, with an explosion of some restless cells, scared to death by who knows what cruel stress – and the inherited predisposition towards acceleration. Chaotic growth unleashed within me. Speed. Cells in panic.

    I talked to them to calm them down. My friends’ thoughts arrived from every corner of the world. Medications and therapies arrived. Precise scalpels. The cancer was removed. Prognoses consider its possible return, either in the long or short term. I face it. I hope it doesn’t come back. May my body remain vigilant, yes, but strong and clean, following its natural rhythm, free from alarms.

    Evolution – the external transformation

    My body has evolved: first from within – with the removal of my uterus and ovaries – leaving behind a scar from my heart to my belly as a witness. Now, the mountains of my breasts have been flattened, leaving traces of the scalpel and a void on each side of my chest. Still fresh.

    “It takes guts to witness my own transformation with eyes wide open.”

    The definition of the body

    My shapes have changed. My body is imprecise, not fully defined yet. And, I confess, it takes guts to witness my own transformation with eyes wide open. And love for this body; to continue finding the pretty stuff, the good stuff, the strong stuff.

    So it may find its new shapes: with feet firmly planted in life. A light heart. And a head full of the universe.

    This was the third post in a series on the impact of my mastectomy on me, from body to mind. I write one post every week while recovering from the procedure.

    Read the second post here